Kazimierz IV Jagiellończyk
Kazimierz Jagiellończyk urodził się 30 listopada 1427 roku w Krakowie, jako najmłodszy z synów króla Władysława Jagiełły. Mając niespełna 13 lat został ogłoszony w katedrze wileńskiej wielkim księciem litewskim. Polską koronę uzyskał dopiero trzy lata po tragicznej śmierci swojego brata – Władysława III Warneńczyka. Zanim to się jednak stało od przyszłego władcy zażądano potwierdzenia dotychczasowych praw i odnowienia związku z Litwą. Koronacja, która miała miejsce 25 czerwca 1447 roku w Krakowie, przywracała unię polsko-litewską. Od tej pory była to unia personalna.
W polityce wewnętrznej król starał się wzmocnić władzę monarszą. Zmniejszył znaczenie rady królewskiej i Kościoła, mając prawo wyboru nowych biskupów. Jednak musiał ulec żądaniom szlachty, zainteresowanej osłabieniem roli możnowładztwa oraz pragnącej uzyskać wpływ na najważniejsze decyzje w państwie. W 1454 roku nadał w Nieszawie przywilej, w którym przyrzekł, że nie wyda nowych ustaw, ani nie zwoła pospolitego ruszenia bez zgody sejmików. Akt ten stał się podstawą szlacheckiego parlamentaryzmu.
Na prośbę Związku Pruskiego w 1454 roku król Kazimierz dokonał inkorporacji Prus. Przywilejem tym formalnie zniósł państwo krzyżackie. Tym samym rozpoczął wojnę z Zakonem, która trwała 13 lat. Zakończył ją pokój zawarty w Toruniu w 1466 roku. Na jego mocy Polska odzyskała Pomorze Gdańskie z Malborkiem i Elblągiem oraz Warmię. Tereny te nazywano Prusami Królewskimi. Pozostała część – Prusy Krzyżackie, stały się lennem Polski.
Dynastyczna polityka Kazimierza IV pozwoliła jego synowi Władysławowi II Jagiellończykowi objąć tron czeski w 1471 roku, a w 1491 roku węgierski. Po nim zaś obie korony przejął wnuk polskiego króla – Ludwik II Jagiellończyk. Pomimo tego, że Jagiellonowie panowali w Polsce, na Litwie, w Czechach i na Węgrzech, każde z tych państw zachowało suwerenność. Król Kazimierz IV zmarł 7 czerwca 1492 roku w Grodnie i został pochowany na Wawelu. Jego śmierć przerwała unię personalną Królestwa z Litwą. Zgodnie z ostatnia wolą monarchy Litwą władać miał jego syn – Aleksander. Natomiast starszy – Jan Olbracht został królem Polski. Czasy Kazimierza były okresem rozwoju gospodarczego i kulturalnego kraju, pojawiania się nowych prądów humanistycznych w nauce, sztuce i polityce.
